Wees onzichtbaar van Murat Isik is een boek dat ik al heel erg lang wilde lezen, maar waar ik steeds maar niet aan toe kwam. Alle lovende recensies en het feit dat het boek de Libris Literatuurprijs 2018 heeft gewonnen, maakte mij erg nieuwsgierig naar het boek en een paar weken geleden besloot ik eindelijk aan dit enorm dikke boek te gaan beginnen.
Titel: Wees onzichtbaar
Auteur: Murat Isik
Uitgeverij: Ambo|Anthos
Genre: Roman
Waardering: 4/5 sterren
De Bijlmermeer, begin jaren tachtig. De vijfjarige Turkse Metin komt met zijn ouders en zus naar Nederland. Het gezin gaat in de flat Fleerde wonen. Vader is een werkloze communist die overdag boeken van Marx leest en zich ’s avonds bezat met vrienden. Thuis is hij vaak gewelddadig en dan siddert het hele gezin. Metin vreest hem en maakt zich onzichtbaar. Maar langzaam – als de kinderen ouder worden en de moeder emancipeert – groeit het verzet tegen de vader.
Ondertussen verandert de Bijlmer ook. Bedoeld als vooruitstrevende wijk verwordt het tot een gevreesd getto met veel criminaliteit en hordes junks. Op een zondagavond in 1992 boort een Boeing 747 zich in de flat Kruitberg. Tientallen bewoners komen om. In de weken daarna lopen op Metins middelbare school de raciale spanningen op. De Bijlmer verandert in de jaren daarna definitief: ondanks fysiek verzet van activistische bewoners worden veel flats gesloopt, waaronder die van Metin.
De Bijlmermeer het begon ooit als plan voor een vooruitstrevende wijk, maar door een samenloop van omstandigheden, is het nooit de wijk geworden die de ontwerper ooit voor ogen had. De Bijlmer verandert in een wijk met een slechte naam vol met criminaliteit en drugsverslaafde waar mensen liever uit vertrekken dan nog langer blijven wonen. De vijfjarige Turkse Metin komt met zijn ouders en zus in deze Amsterdamse wijk terecht, in de flat Fleerde. Zijn communistische vader is werkloos, zit overdag boeken van Marx te lezen en gaat ’s avonds met vrienden zuipen in het café. Thuis is hij vaak agressief naar zowel zijn vrouw als zijn kinderen, maar naarmate ze ouder worden en moeder steeds promotie maakt op werk gebied, groeit ook hun verzet tegen vader. Ondertussen verandert ook de Bijlmer steeds meer naar een wijk waar vooral moeder en kinderen niet meer willen wonen.
Door de dikte van het boek zag ik er een beetje tegen op om aan Wees onzichtbaar te beginnen. Uiteindelijk was dat nergens voor nodig. Het boek leest namelijk zo snel dat je niet eens merkt dat het zo dik is. Murat Isik is een geboren verhalenverteller dat merk je aan alles. Hij beschrijft het leven en het opgroeien in de Bijlmer heel levendig, waardoor het als lezer voelt alsof je er ook rondloopt.
Het beste aan het boek vond ik denk ik de personages. Veel van hen zie je namelijk een enorme groei doormaken in het boek. Om te beginnen Metin, die als vijfjarig jongetje zichzelf het liefst onzichtbaar maakt om zich voor zijn vader te verstoppen, maar uitgroeit tot een jongen van begin twintig die voor zichzelf durft op te komen ook tegenover zijn vader. Misschien wel de grootste groei maak de moeder van Metin door. Wanneer zij in Nederland aankomt spreekt ze geen woord Nederlands, maar is zeker niet van plan om bij de pakken neer te gaan zitten. Ze zoekt een baan en vind er uiteindelijk veel plezier in om steeds beter te worden in haar werk.
Wees onzichtbaar is een interessante roman om te lezen. Je waant je echt even in de Bijlmer van Metins jeugd. Een Bijlmer die heel anders is dan hoe we de wijk tegenwoordig kennen. Veel van de hoge flats zijn inmiddels gesloopt en er is veel laagbouw voor in de plek gekomen. Tijdens mijn studie heb ik een tijdje in de Bijlmer gewoond, op steenworp afstand van de Fleerde-flat waar Metin in het boek woont. Tegenwoordig zijn het vooral eensgezinswoningen die er op die plek staan op nog wat enkele oorspronkelijke flats na die helemaal gerenoveerd zijn, maar toch kon ik me tijdens het lezen goed inbeelden hoe het er ooit uit gezien moet hebben en dat is mede te danken aan de beeldende schrijfstijl van Murat Isik.
Mooie review!!
LikeLike