Echte vrouwen krijgen een kind, al meerdere keren kwam ik deze titel tegen en elke keer sprak het me aan. Eerlijk is eerlijk, het is echt een titel om de aandacht te trekken en dat is mooi, want Liesbeth Smit schrijft over een onderwerp dat ook wel wat meer aandacht verdient. De ondertitel van het boek is namelijk: De stille revolutie van de niet-moeder. En dat is precies waar ze met dit boek aandacht voor vraagt.
Titel: Echte vrouwen krijgen een kind
Auteur: Liesbeth Smit
Uitgeverij: Nijgh & van Ditmar
Genre: Non-fictie
Waardering: 4/5 sterren
Ze woont alleen, samen met haar twaalf katten. Ze draagt grijze, vorme¬loze kleding. Naar moeders werpt ze woedende blikken. En aan kinderen heeft ze al helemáál een grondige hekel. Ontmoet “de kinderloze vrouw’. Of: zoals veel mensen haar nog altijd zien.
In Nederland krijgt ongeveer 1 op de 5 vrouwen geen kinderen. Dat heeft verschillende en zeer persoonlijke oorzaken, van gewenst tot on-gewenst, tot iets daartussenin. De stilte rondom hen is oorverdovend, omdat de meerderheid nu eenmaal wél een kind krijgt. Dat is natuurlijk prima – met kinderen is niets “mis’. Maar intussen is de maatschappelijke nadruk op het moederschap enorm. En weten we eigenlijk maar weinig over al die vrouwen voor wie het leven er heel anders uitziet.
In Echte vrouwen krijgen een kind beschrijft niet-moeder Liesbeth Smit hoe het is om als vrouw anno nu géén kinderen te hebben. Hoe ga je om met (impliciete) verwachtingen van jezelf en je omgeving? Waarom vinden we het moederschap zo vanzelfsprekend, en zijn “vrouwelijkheid’ en “moederschap’ zo onlosmakelijk met elkaar verbonden? En hoe kun je als vrouw zonder kinderen wel degelijk een rijk leven leiden?
1 op de 5 vrouwen in Nederland krijgt geen kind
In Nederland krijgt 1 op de 5 vrouwen geen kind en deze groep is enorm heterogeen. Er zijn verschillende redenen waarom vrouwen als niet-moeder door het leven gaan. Soms is dat ongewenst, soms is dat een bewuste keuze, maar nog veel vaker is het een samenloop van omstandigheden die er voor zorgt dat deze vrouwen geen kinderen hebben. Liesbeth Smit verteld in Echte vrouwen krijgen een kind haar eigen verhaal over hoe zij ooit een miskraam kreeg, daarna geen geschikte partner meer vond en inmiddels heeft geaccepteerd dat zij nooit kinderen meer zal krijgen. Daarnaast komen er ook veel anderen vrouwen aan het woord en verwijst ze naar bekende niet-moeders. Elk met hun eigen verhaal en hun eigen redenen waarom ze geen kinderen kunnen of willen krijgen.
Moederschap is de maatschappelijke norm
Hoewel een grote groep vrouwen in Nederland dus nooit moeder wordt, is het een onderwerp waar niet vaak over geschreven wordt en ook iets wat in 2019 nog steeds vaak als iets raars gezien wordt. De maatschappelijke norm is namelijk: Als vrouw wordt je moeder. Als dat niet lukt, wordt de vrouw in kwestie vaak als zielig gezien. En als vrouwen geen kinderen willen of nog twijfelen, komen standaard de volgende vragen en/of opmerkingen: ‘Waarom niet?’, ‘Wacht maar’ of ‘Daar krijg je later spijt van’.
” ‘Weet je wat het is,’ zei een vrouwelijke collega tegen niemand in het algemeen, ‘als je geen kinderen hebt zul je je leven toch langs andere lijnen moeten gaan invullen. Door veel te gaan reizen of zo, een pleegkind misschien. Maar je zult een nieuw doel moeten zoeken, hè, je tijd anders moeten leren invullen. Anders wordt het zo nietsig.’ “
Wat zo goed is aan Echte vrouwen krijgen een kind is dat er vrouwen van alle leeftijden aan het woord komen en ook dat er veel ruimte is voor statistieken, voor vragen waar veel jonge vrouwen mee zitten, maar vooral ook voor de enorme druk die de maatschappij legt op het krijgen van kinderen. Want krijg je als vrouw geen kind, dan hoor je er niet meer echt bij, zo lijkt het soms. Terwijl je ook dan een prima leven kan leiden. Misschien alleen, misschien met een partner en wie weet heb je tijd voor dingen waar je met een kind nooit tijd voor zou hebben.
Herkenbaar voor alle vrouwen
Ik lees niet zo vaak non-fictie, maar Echte vrouwen krijgen een kind kan ik aan iedere vrouw aanbevelen om te lezen. Want of je nu moeder bent of niet; Graag kinderen wilt, of niet, of misschien nog twijfelt; Of wanneer je geen kinderen kunt krijgen; Iedere vrouw kent de vragen en opmerkingen waarmee je vanaf dat je in twintig bent mee te maken krijgt. ‘Wil je kinderen en wanneer?’, vooral dat wanneer ook echt alsof je kan antwoorden: ‘Ik ga er morgen één in de supermarkt halen.’ Of de opmerking ‘Staat je goed’ als je met iemand anders kind aan het spelen/knuffelen bent’, alsof een kind een accessoire is. Vragen stellen over het al dan niet krijgen van kinderen lijken volstrekt normaal om maar aan vrouwen te stellen, zelfs door onbekenden. Iedere vrouw heeft zo haar redenen waarom ze wel of (nog) geen kinderen heeft en behalve haar en haar eventuele partner hoeft niemand zich daar ongevraagd mee te bemoeien.
“Ik ben een vrouw die werd geboren in een tijd waarin het feminisme al lang in volle gang was en waar ik als kind dus direct de vruchten van plukte. Hierdoor leek ik in mijn verdere leven via opleiding, anticonceptie, economische zelfstandigheid, medische doorbraken als het invriezen va eicellen en uiteindelijk zelfs een digitale revolutie op datinggebied vrijwel alle keuze van de wereld te hebben. In ieder geval had ik meer keuze dan de moeders in de generatie voor mij ooit hadden. En dat is mooi, maar die keuzevrijheid heeft ook een keerzijde. Want als ‘alles’ mogelijk is, wat valt er dan nog te wensen? Dan ‘neem’ je toch gewoon een kind?”
2 reacties op “Recensie | Echte vrouwen krijgen een kind – Liesbeth Smit”