Recensie|Op de rand van het niets – Corinne Duyvis

“Mijn buurt is één grote tegenstelling. De Bijlmer staat voor kunst en festivals, concertgebouwen en bioscopen, kantoren en studenten, ziekenhuizen en hippe parken. De Bijlmer is splinternieuw, en de bewoners van de groene, artistiekerig gerenoveerde delen zijn rijk.
En dan heb je nog ónze Bijlmer: hoge flatgebouwen die verkleurd zijn van ouderdom en alleen nog overeind staan omdat we het ons niet kunnen permitteren om ergens anders te gaan wonen, omdat mensen als Iris protesteren en schreeuwen en zich organiseren, en omdat de gemeente het goedkoper vindt om ons te laten zitten – scherp contrasterend met de rest en verwaarloosd – dan om ons te verhuizen naar een andere plek met moderne verwarming en muren zonder scheuren.
Wíj wonen in de Bijlmer, en we organiseren onze eigen festivals en houden onze eigen parken schoon omdat de gemeente zich alleen druk maakt over plekken met fonteinen en amfitheaters.
Dat heeft Iris me met passie in haar stem verteld.
Maar Iris is hier niet om te zien hoe de wijk er nu aan toe is.
De Bijlmer is niet te onderscheiden van Amstelveen.”

Titel: Op de rand van het niets

Auteur: Corinne Duyvis

Uitgeverij: HarperCollins Young Adult

Aantal bladzijden: 352

Genre: Young Adult, Sciencefiction

Waardering: 3,5/5 sterren

Amsterdam, 2035

Terwijl een vernietigende komeet recht op de aarde afsnelt, wacht de zestienjarige Denise gespannen op het moment van de inslag. De gelukkigen zijn al vertrokken in ruimteschepen, op weg naar een nieuwe bestemming, maar vele andere families – inclusief die van Denise – hebben alleen recht op een plaats in een tijdelijke schuilkelder, waarna ze weer terug moeten keren naar de verwoeste oppervlakte.

Dan komt ze erachter dat op Schiphol een laatste ruimteschip staat dat nog niet vertrokken is. Wanhopig probeert ze een plekje op het schip te bemachtigen, maar de toelatingseisen zijn steng: iedere passagier moet zichzelf nuttig maken en een steentje bijdragen. Voor Denise, die autistisch is, is dat extra moeilijk. Zal het haar lukken een plaats te veroveren of moet ze achterblijven op de straks onleefbare aarde?

Zodra ik over Op de rand van het niets hoorde, was ik al meteen heel enthousiast over het boek en heel benieuwd wat ik ervan zou vinden. Niet lang nadat het boek uitkwam, kocht ik het dan ook, al bleef het daarna nog wel een paar weken liggen voordat ik er in begonnen. Wat mij vooral heel nieuwsgierig maakte, was het hoofdpersonage met autisme, want dat zie je niet vaak voorbijkomen in boeken.

Ik moet zeggen dat Corinne Duyvis met Denise een heel sterk hoofdpersonage heeft neergezet. Waarschijnlijk door haar eigen autisme heeft ze naar mijn idee Denise heel realistisch weer kunnen geven. De gedachten en gevoelens van Denise worden namelijk heel duidelijk omschreven en ook hoe zij worstelt met haar plekje vinden komt erg goed naar voren, net als hoe mensen op haar reageren wanneer ze al dan niet weten dat zij autisme heeft. En wat ik heel mooi vind, is dat je als lezer goed meekrijgt tegen welke problemen Denise aanloopt, maar dat het hele feit dat Denise autisme heeft niet de boventoon voert in het verhaal, er zijn immers wel belangrijkere zaken waar de personages in dit verhaal zich mee bezig moeten houden.

“Dwars was. Asociaal. Onbeleefd. Lastig, is vast het eerste woord dat bij haar opkomt, net als bij tientallen leraren en psychologen die haar zijn voorgegaan. Gewoon het zoveelste onaangepaste zwarte meisje uit de Bijlmer.“

Er nadert namelijk een allesverwoestende komeet en het belangrijkste is: hoe blijf je in leven. Ook al is dit een verhaal dat zich in de toekomst afspeelt, toch is het best wel heel herkenbaar. 2035 is ook immers helemaal niet zover weg meer, dus de manier waarop de personages handelen en zich gedragen en de middelen die zij tot hun beschikking hebben, dat lijkt allemaal best wel op onze eigen wereld. En dat speelt het verhaal zich ook nog eens af in Amsterdam wat het allemaal natuurlijk nog herkenbaarder maakt. Wanneer je woont en studeert in Amsterdam zijn plekken als Schiphol, Amstelveen, het Amsterdamse bos, de Bijlmer en het Olympisch stadion natuurlijk plaatse die je maar al te goed kent en aangezien alles zo herkenbaar is, krijg je het gevoel alsof wat er in het boek gebeurd morgen ook zo in het echt zou kunnen gebeuren.

Ik heb ook nog wel wat puntjes van kritiek op het boek. Zo miste ik, zeker de eerste tweehonderd pagina’s, wel wat actie. Hoewel ik alle beschrijvingen van de situatie en omgeving en de ontwikkelingen van de personages heel interessant vond had dat van mij wel wat meer afgewisseld mogen worden met actie. Al heb ik me geen moment verveeld tijdens het lezen van het boek en vond ik het een plezier om te lezen. Al vanaf de eerste zin had het boek mij te pakken, want zeg nou zelf als een boek begint met de zin: De eerste keer dat mijn toekomst verdween was op 19 juli 2034 dan wil je toch eigenlijk alleen maar verder lezen.

“Dit doen mensen vroeg of laat altijd. Ze zetten me steeds verder onder druk, en ik begrijp niet welke kant ze op willen. Of ze beloven me iets en doen daarna het tegenovergestelde, en dan weet ik niet meer wat er van me verwacht wordt. Hoe dan ook er wordt altijd iemand gekwetst. En meestal ben ik dat.”

Nog een ander klein puntje van kritiek vond ik dat de diversiteit in dit boek misschien een beetje too much was. Hoewel ik best wel voor diverse personage ben, vond ik dat het in Op de rand van het niets een beetje veel diversiteit was. Ik ben zeker fan van Denise als persoon met autisme, maar daarnaast kwamen er ook nog een transgender meisje, een drugsverslaafde, nog een man met autisme en twee mensen in een rolstoel naar voren. Alles bij elkaar is dit misschien een beetje veel.

Maar al met al heb ik erg genoten van dit boek. Corinne Duyvis zet met Denise een zeer realistisch meisje met autisme neer. Daarnaast zit het boek vol met herkenbare situaties, waardoor je als lezer het idee krijgt dat jou morgen precies hetzelfde zou kunnen overkomen.

Wie is het waard om te overleven?